پهنه بندی آلودگی هوای شهر اصفهان

آلودگی هوا از مهمترین مشکلات زیست محیطی قرن اخیر است که سلامت انسان ها را تهدید می نماید. از عمده ترین منابع ایجاد آلودگی هوای شهری می توان به تردد وسائط نقلیه، فعالیت صنایع و افزایش مصرف سوخت های فسیلی اشاره نمود. اثرات آلودگی هوا بر انسانها و محیط زیست در سال های اخیر افزایش یافته که از مهمترین آن تاثیر بر روی سیستم تنفسی و بیماری های آسم و برونشیت می باشد. شهر اصفهان به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای ایران و دومین شهر صنعتی ایران از جمله کلانشهر های آلوده است که پس از تهران مقام دوم آلودگی هوای ایران را دارا می باشد. در این تحقیق، در شهر اصفهان با استفاده از روش درون یابی idw در محیط gis نقشه های پهنه بندی آلودگی هوا بر اساس داده های آلودگی سال 1388 به صورت دوره های زمانی ماهانه، فصلی و کل سال تهیه شدند. داده های پایش آلودگی هوا در پنج ایستگاه سنجش آلودگی هوااز اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان تهیه شد. اختلاف میانگین غلظت آلاینده ها در ایستگاه های مختلف توسط آزمون های anova و توکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد به غیر از so2 اختلاف میانگین بقیه پارامتر ها در بیشتر ایستگاه ها معنی دار می باشد (05/ p<). نتایج ضریب همبستگی پیرسون، وجود همبستگی خطی معنی دار بین no و nox (01/0 p<)و بین so2 و pm10 ( 05/0 p<)را نشان داد. غلظت پارامترهای no،no2،nox و so2در ماه ها و فصول سرد سال که شرایط انجام واکنش های فتوشیمیایی ضعیف بوده و از طرفی استفاده از وسایل گرمایشی بیشتر است، بالاتر بود. برای آلاینده co بالاترین میزان در زمانها ومناطقی مشاهده شد که حجم تردد و ترافیک شهری بالا می باشد. بالاترین مقدار o3در تیر ماه که شرایط جوی مناسب جهت انجام واکنش های اتمسفری فراهم است بدست آمد. بین میانگین غلظت آلاینده ها در روزهای هفته تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد و فقط در روز جمعه میزان پارامترها تا حدودی کمتر بود. نقشه های پهنه بندی نشان داد که بخشی از مناطق 3 و 4 شهرداری که در مرکز شهر واقع شده اند و رفت و آمد وسائط نقلیه بالاتر و تردد بیشتر است میزان آلودگی بالاتر از سایر مناطق می باشد. به طور کلی در مناطق شرقی و شمال شرقی شهر اصفهان نسبت به مناطق جنوب غلظت آلاینده ها بالاتر بود. نقشه های psi نشان داد بالاترین میزان psi در سال 1388 در تیر ماه وجود داشته و ایستگاه احمدآباد بیشترین مقدار psi را در بین ایستگاه ها داشته است. کلمات کلیدی: آلودگی هوا، پهنه بندی، idw، gis ، اصفهان